Citroën Kegresse to samochody gąsienicowe, produkowane w latach 1921 – 1940. Łącznie powstało 21 typów i odmian tych aut a wyprodukowano je w blisko 6 tysiącach sztuk. Niektóre z nich, takie jak Citroën Kegresse P14 oraz Citroën Kegresse P19 trafiły do Polski i służyły w naszej armii.
Adolphe Kegresse uzyskał swój patent na samochody półgąsienicowe w roku 1913 roku. Siedem lat później trafił do Andre Citroëna, który z miejsca docenił możliwości, jakie daje tego typu podwozie. Rozpoczęła się wtedy współpraca, która trwała 20 lat.
Citroën Kegresse type K1
Widoczny na tytułowej ilustracji (powyżej) Type K1 był początkiem całej serii ciekawych rozwiązań opartych na gąsienicach. Samochód ten miał także sam Andre Citroën (poniżej), gdy witał ekspedycję przemierzającą Saharę.
Produkowany w latach 1921 -1924 samochód Citroën Kegresse K1 powstał na bazie 10-konnego typu B2. Był to pierwszy model, który został skomercjalizowany, czyli trafił do masowej sprzedaży. Używany był przez armię we Francji i innych krajach, ale także używany do wielu różnych zastosowań cywilnych, takich jak turystyka w tym sporty zimowe, trafił także do rolnictwa. Wzmocnione wersje K1 zostały użyte do pierwszej wyprawy przez Saharę w 1921 roku.
Zobacz: Jak polska prasa relacjonowała przygotowania do pokonania Sahary?
Citroën Kegresse type P4T
Produkowany w latach 1924-1925, bazował na modelu 10hp (B2/B10/B12) i był bezpośrednim następcą K1. Łatwo go rozpoznać po płaskiej obudowie chłodnicy z dziewięcioma oddzielnymi elementami. Skomercjalizowany również do wielu celów i zastosowań wojskowych. Specyfikacja techniczna i konstrukcja systemu Kegresse niewiele różni się od K1.
Samochody używane m.in. w czasie Czarnej Ekspedycji były typami P4T zaopatrzonymi w powiększony system chłodzenia.
Citroën Kegresse type P6
Samochód ten produkowany w latach 1924-1925 został specjalnie zaprojektowany dla firmy „Citracit” (Compagnie Transafricaine Citroën) na trasy saharyjskie. Powstało tylko kilka egzemplarzy. Posiadał 4-cylindrowe silniki Mors o pojemności 2,8 litra (15CV). Koła pasowe są wyjątkowo duże, o średnicy 700 mm. Samochody te były później dostarczane z układem jezdnym P4T.
Zobacz: Zaproszenie na pokazy filmów o gąsienicowych samochodach Kegresse w polskiej przedwojennej prasie
Citroën Kegresse type P2T
Produkowany w latach 1924-1925 i nigdy nie skomercjalizowany, także przeznaczony dla firmy „Citracit” (Compagnie Transafricaine Citroën). Oparty na modelu Type FS (samochód z kołami). Silnik Mors 15CV. Układ torowy jest bardzo szczególny, bowiem trakcja jest na przednich kołach! Cecha, która miała pojawić się w późniejszych modelach. Wyprodukowano zaledwie kilka egzemplarzy.
Citroën Kegresse type P7T
Produkowany w latach 1925-1927, ewolucja PT z systemem Kegresse obróconym o 180°! Siła napędowa była przenoszona na przednie koła pasowe, a nie na tylne, w związku z tym tylna oś/różnica (i masa) jest przesunięta do przodu, a wał napędowy jest krótszy. Silnik to model B12. Poza tym konstrukcja układu napędowego jest taka sama. Podobnie jak jego poprzednicy, P7T był dostępny w wielu odmianach i stylach nadwozia zarówno dla celów cywilnych, jak i wojskowych.
P7T to także ostatni Kegresse wyposażony we wczesny typ jednoczęściowego formowanego pasa gumowego i system sprężyn dla czterech elementów, które przenoszą ciężar samochodu.
Citroën Kegresse type P7Bis
Produkowany w latach 1927-1928, całkowicie przeprojektowany system Kegresse, w tym nowy typ gąsienic. Są one wyposażone w metalowe wsporniki i gumowe podkładki na zewnątrz oraz trzy rzędy gumowych bloków wewnątrz.
Nowe gąsienice z metalowymi uchwytami i rzędami gumowych klocków. Jest to wczesna konstrukcja (widoczna na P7bis i wczesnych P10). Później duże klocki gumowe były sześciokątne, a metalowe wsporniki uproszczone w celu przyspieszenia produkcji i obniżenia jej kosztów.
Citroën Kegresse type P10
Produkowany w latach 1928-1929 model uważany jest za pierwszego przedstawiciela drugiej generacji półgąsienicowych Citroënów, opartych głównie na C4, a później reprezentowanych przez P17. W 1928 roku pojawiły się również po raz pierwszy modele 6-cylindrowe na bazie modelu Citroën C6. Wiele innych części mechanicznych pochodziło z ciężarówek B14 i B15.
Citroën Kegresse type P17
Produkowany w latach 1929-1934 to pierwszy model, w którym zintegrowano wszystkie ważne aspekty C4, łącznie z silnikiem. 1628 cm3 (72×100). Tylna oś (wraz z przednimi kołami pasowymi) została zamontowana w elastyczny sposób umożliwiający ruch w pionie. Produkowany przez ponad 5 lat P17 przechodził ewolucję, zaczynając od P17A i P17B. Modele te, choć bazowały na C4, zbudowane są na podwoziu B15, ciężarówki będącej pochodną B14. Masa podwozia (bez nadwozia, pusty samochód): 1200 kg.
Zobacz: Citroen z karabinem maszynowym i gąsienicami. Jak pokonywano Saharę?
W 1932 roku pojawia się P17C, teraz z silnikiem z C4G: 1767 cm3 (75×100). Prawdopodobnie jest to również etap, w którym P17s otrzymuje nowe podwozie, zaprojektowane w tym celu: jest płaskie (bez obłego kształtu z tyłu), a masa własna samochodu wzrasta do 1470 kg bez nadwozia. Po P17C pojawiają się P17D i P17E, z niewielkimi modyfikacjami.
P17 to lekki Kegresse i zdecydowanie model o największej liczbie wyprodukowanych egzemplarzy. Dla samej armii francuskiej dostarczono ponad 1700 samochodów, a Citroën zaopatrywał armie także w innych krajach, w tym w Polsce. Model P17 znalazł zastosowanie także w innych dziedzinach, takich jak rolnictwo i leśnictwo oraz służby publiczne.
Na zdjęciu poniżej samochód łączności armii francuskiej:
Citroën Kegresse type P15N
Produkowany w latach 1928-1934 był jedynym Kegresse specjalnie zaprojektowanym do jazdy po śniegu. P15 N bardzo łatwo rozpoznać po niezwykle długich i szerokich na 40cm gąsienicach. Te gigantyczne gąsienice zmniejszały nacisk na śnieg i zapewniają dobrą przyczepność. Dawały również bardzo komfortową jazdę, ponieważ ich długość zmniejsza potrzebę stosowania zawieszenia Wyposażenie standardowe obejmowało odłączane narty i dużą deskę z przodu, która zapobiega zapadaniu się samochodu w głębokim i świeżym śniegu. P15 N był wyposażony w 6-cylindrowy silnik (2442 cm3), większość elementów nadwozia zaadoptowano z modelu C6.
Zobacz: Szampańskie safari. Najbardziej absurdalna wyprawa na gąsienicach w historii… Kanady
P15 N został stworzony do wielu zastosowań: Jako samochody osobowe, zarówno z otwartym jak i zamkniętym nadwoziem oraz pojazdy użytkowe. Układ gąsienicowy P15 N był również stosowany w niektórych samochodach pancernych. Trzy P15 N zostały użyte przez admirała Byrda w jego wyprawie na biegun południowy w roku 1934.
Zobacz: Auto-skjoring uprawiany Citroenem na śniegu. Czym był?
Wersja rozwojowa P15 NK pojawia się w 1932 roku. Była większa i cięższa (nadwozie 1900 kg), z 4-biegową skrzynią biegów i silnikiem o pojemności 3015 cm3. Z kolei wersja P15 NB, znany również jako P15 N75, pojawiła się w 1933 roku zastępując oryginalny P15N. Waga podwozia wynosiła 1575 kg, a silnik to nowoczesny OHV z Rosalie 15 (2650 cm3).
Citroën Kegresse type P19
Produkowany w latach 1929-1935 model P19 to 6-cylindrowy brat modelu P17. Silnik (jak i wiele innych podzespołów) pochodzi z modelu C6. Był uważany za lekki i relatywnie szybki model, zdolny do jazdy z prędkościami powyżej 40 km/h. Masa podwozia wynosiła 1200 kg. P1 B z 1931 roku był o 11 cm szerszy i cięższy: jego masa wzrosła do 1620 kg. W porównaniu z P17 gąsienice były tej samej długości i tego samego typu, ale średnica przedniego koła pasowego jest większa, a tylnego mniejsza. P19 można było rozpoznać po masce z C6. Oferowano różne wersje nadwoziowe – najwięcej P19 było używanych przez wojska Francji, Belgii oraz Polski. W Polsce służyły aż do 1939 r.
Citroën Kegresse type P20 R
Produkowany w 1936 roku. Następca P19, używany przez wojsko. W większości aspektów technicznych nie ma większych różnic w stosunku do P19, z wyjątkiem silnika, który jest teraz wzięty z 6-cylindrowego Rosalie 15 (2650 cm3).
Citroën Kegresse type P14
Produkowany w latach 1930-1940 Typ P14 był to ciężki i solidny ciągnik, wyposażony w silnik z C6. Ważył prawie 3 tony. Koła pasowe mają 11 szprych (8 w P19) i otwory zamiast wgłębień, co można znaleźć również w P107. Również długie gąsienice są bardzo wytrzymałe. P14 był używany zarówno w służbie publicznej jak i jako ciągnik artyleryjski przez armie we Francji, Belgii i Polsce. P14 służył jako radiowóz dla grupy Pamir w czasie Żółtej Ekspedycji.
Citroën Kegresse type P26
Produkowany w latach 1932-1936 model powstał na bazie popularnej 2-tonowej ciężarówki C6, silnik to 6-cylindrowy 2650 cm3 z 4-biegową skrzynią. P26 był oferowany jako samochód z możliwością transformacji na zwykłe koła w ciągu kilku godzin (co wiązałoby się z wymianą kompletnej tylnej osi i dyferencjału na taki bez przekładni). W 1934 roku pojawia się odmiana P26 B, nieco cięższa: 2900 kg.
Na bazie P26 zbudowano m.in. samochody pancerne.
Citroën Kegresse type P107
Produkowany w latach 1935-1940 type P107 to ciężki sprzęt do holowania i ciągnięcia. Posiadł najmocniejszy silnik ze wszystkich Kegresse, 4-cylindrowy, 3454 cm3, 60 KM. Prędkość maksymalna wynosiła aż 46 km/h.
P107 była używany przez wojsko. Jest to również model o absolutnie najwyższej liczbie wyprodukowanych egzemplarzy: wyprodukowanych zostało 3.276 sztuk.
Citroën Kegresse type P21
Produkowany w latach 1931-1936 użyty w czasie Żółtej Ekspedycji. Jest to ciężki pojazd, ważący prawie 3 tony. Układ torowy jest bardzo specyficzny i bardzo podobny do P26, który pojawił się jakiś czas później. Nie wszedł do produkcji seryjnej.
Citroën Kegresse type P112
Produkowany w 1936 roku hybrydowy model eksperymentalny, oparty na ciężarówce T45. Posiadał zarówno gąsienice, jak i koła tylne. Gąsienice były obniżane w razie potrzeby a na dobrych drogach podnoszonych.
Citroën Kegresse type P16
Produkowany w latach 1928 – 1929 samochód pancerny z silnikiem Panharda, z gąsienicami niemal identycznymi jak w modelu P17. Wyprodukowany przez francuską firmę Schneider, model znany jest jako Automitrailleuse Panhard-Schneider.
Citroën Kegresse type P20C
Produkowany w 1930 roku. Nadwozie znane jest jako Typ K, ale gąsienice przypominają P19.
Citroën Kegresse type P28
Produkowany w latach 1931 – 1932 samochód pancerny z 6-cylindrowym silnikiem C6 (2442 cm3), później z silnikiem 3015 cm3. Gąsienice są niemal identyczne z P26. 50 takich aut było używanych przez armię francuską, a w 1933 roku 3 samochody zostały sprzedane do Urugwaju.P28 ma bardzo krótki rozstaw osi. Układ gąsienicowy przypomina P26.
Citroën Kegresse type P104
Produkowany w roku 1934 samochód pancerny z silnikiem 3015 cm3.
Na koniec Kegresse w polskim wojsku:
źródło: Kegresse.dk
Galeria
Warto przeczytać!
