Kraje, w których zapotrzebowania materjałów pędnych nie pokrywają własne rafinerje — ze względu nn brak ropy — zmuszone zostały na wypadek wojny do stworzenia paliwa, które produkują u siebie z innych składników jak węgiel, gaz, gaz ziemny I t. p. i w tym kierunku poszli konstruktorzy, stwarzając nowe typy pojazdów, które ze względu na jakość używanego paliwa można podzielić na pojazdy napędzane gazem świetlnym lub jego odmianami, gazem generatorowym, podwozia o napędzie elektrycznym i parowym.
Silniki na gaz świetlny
Silniki na gaz świetlny akumulowany w butlach stalowych znalazły po raz pierwszy zastosowanie w wojnie światowej w przeróbce silnika benzynowego w nastepującem rozwiązaniu. Na podwoziu zawieszono baterję butli stalowych, w które wtłaczano gaz świetlny pod ciśnieniem około 250 atm. a następnie po zredukowaniu ciśnieniu doprowadzano go do silnika.
Pomimo świetnych własności gazu jako materjału pędnego pojazdy te nic znalazły szerszego zastosowania praktycznego a to z dwóch zasadniczych przyczyn:
1) zespół butli stalowych przy tak wysokich ciśnieniach (250 alm.) wydatnie obciążał podwozie, co obniżało nośność pojazdu,
2) wskutek małej wartości kalorycznej gazu (1 m3 gazu daje 5000 kal.) jedno napełnienie butli wystarczało zaledwie na kilkanaście km. jazdy. 4 butle każda o pojemności 15 l. przy ciśnieniu 250 atm. akumulują razem około 15 m3 ga-u, przyjmując na 1 km.godz. zużycie 0,5 m3 gazu, to silnik rozwinie 30 KM.
Jeżeli normalne podwozie jest wyposażone w silnik 50-konny, to jedno napełnienie wystarczy na około 35 minut pracy silnika, co równa się około 30 km. drogi. Zastosowanie pojazdów na gaz świetlny znalazło już rozpowszechnienie w komunikacji miejskiej, pomiędzy stacjami, które mają urządzenia do napełnianiu butli.
Silniki na gaz ziemny
O wiele większą wydajność wykazują gazy otrzymane z gazów ziemnych i przy syntezie benzyny jako gaz propano-butanowy. Gaz ten jako pochodna benzyny posiada wyższą wartość kaloryczną od gazu świetlnego i łatwo przechodzi pod naciskiem 6-20 atm. w stan płynny, co umożliwia użycie większych butli o cieńszych ścianach a po drugie gaz w stanie płynnym zajmuje mniejszą objętość niż gaz w stanie stałym.
Zastosowanie gazu w stanie płynnym zwiększa wybitnie kilometraż dochodzący do 200 km. Czy zastosowanie tego rodzaju paliwa w trakcji samochodowej znajdzie szersze zastosowanie, okaże przyszłość. Dotychczas takie pojazdy produkuje fabryka Magirus i przepowiada im przyszłość.
Silniki z generatorem gazowym (gaz drzewny)
Dalszym etapem w rozwoju pojazdów napędzanych gazem, było zastosowanie generatora gazowego wbudowanego na podwoziu jako źródła dostarczającego gaz. Zadaniem generatora jest wyprodukowanie w sposób prosty z węgla, antracytu, węgla brunatnego. drzewa i innych stałych materjałów palnych taniego a przy tem palnego gazu.
Gaz wychodzący z generatora — mając dużo zanieczyszczeń chemicznych i mechanicznych — przechodzi przez układ filtrów. Wskutek malej wartości kalorycznej gazu generator (1m3 daje około 1300 kal.) i małych rozmiarów samego generatora silniki przy zachowaniu małego litrażu muszą bycz wysoko komprymowane.
Silniki na gaz ssany mogą znaleźć szerokie zastosowanie praktyczne, ze względu na niską cenę używanych materjałów pędnych. Wadą tych silników, to zbyt częste czyszczenie przewodów i filtrów gazowych oraz paleniska. Że silnikami na gaz ssany zajęły się czynniki państwowe, świadczy o tem przyznanie Panhard-Leveneor nagrody 20000 fr. za wyprodukowanie samochodu z generatorem gazowym na węgiel drzewny.
Silniki elektryczne
W wypadkach. gdzie mamy do czynienia z ciągłemi przerwami w ruchu i krótkiemi postojami znalazły duże zastosowanie pojazdy o napędzie elektrycznym. Dają one natychmiastowy rozruch i odznaczają się spokojnem biegiem i dużem momentem obrotowem.
Buduje się je w dwóch odmianach:
- jako wozy akumulatorowe o zasięgu do 100 km.
- jako duże jednostki wyposażone w agregat diesel-generator.
Przenoszenie ruchu odbywa się za pomocą silnika elektrycznego w układzie szeregowym na tylny dyferencjał, względnie dwa silniki, pracujące na każde koło z osobna.
Silniki parowe
Pojazdy o napędzie parowym znalazły zastosowanie w przedsiębiorstwach kanalizacyjnych. Są one wyposażone w kocioł wysokociśnieniowy opalany rozpyloną ropą pod ciśnieniem.
Źródło: Samochód, Motocykl, Samolot: dwutygodnik ilustrowany poświęcony zagadnieniom nowoczesnej komunikacji 1935.03.15 R2 Nr 6
Pisownia oryginalna
Galeria
