W 1897 roku zarejestrowano we Francji spółkę o nazwie Société des Voitures Automobiles Decauville. Była to spółka-córka mieszczącej się w okolicach zlokalizowanego na południowych przedmieściach Paryża miasta Corbeil-Essonnes firmy Société Decauville specjalizującej się w produkcji lokomotyw.
Już w 1898 roku firma Decauville rozpoczęła produkcję automobili wg projektu opracowanego przez Josepha Guédona oraz Gustave;a Cornilleau. Ten drugi znalazł również zatrudnienie w firmie na stanowisku głównego inżyniera.
Konstrukcja ta, którą nazwano Decauville Voiturelle, była automobilem klasy voiturette – lekkim pojazdem mającym pewne cechy bicykli. Samochód ten był napędzany dwoma jednocylindrowymi silnikami pochodzącymi od De Dion-Boutona. Oba silniki były chłodzone powietrzem i łączyły swoje wysiłki w jednej skrzyni korbowej. Całość była umieszczona pod siedzeniem i napędzała tylne koła za pomocą dwubiegowej, niesmarowanej przekładni.
Decauville Voiturelle miał dość zaawansowane, jak na tamte czasy, przednie zawieszenie, natomiast z tyłu zawieszenia po prostu nie było. Egzemplarz takiego automobilu, i to z pierwszego roku produkcji, można obejrzeć w działającym od 56 lat Musée Automobile de Vendée w Talmont-Saint-Hilaire na południe od Nantes. Mają tam naprawdę całkiem imponujące zbiory. Chyba będę się musiał kiedyś tam wybrać.
Było to wówczas czymś całkowicie naturalnym, że producenci automobili startowali w wyścigach. Była to bowiem atrakcyjna rozrywka i świetne przełożenie marketingowe. Decauville już w 1898 roku wygrał swoją klasę (wspomniane voiturette) wyścigu Paryż-Amsterdam-Paryż. Automobile Decauville zajęły w swojej klasie dwa pierwsze miejsca.
Po inny sukces Decauville sięgnął w kolejnym roku, gdy wygrał swoją klasę (voiturette) w Tour de France Automobile. W roku 1900 Decauville zwyciężył w klasie w wyścigach Bordeaux-Biarritz oraz Paryż-Rouen-Paryż. W tym samym roku sięgnął też po nagrodę Daily Mail w brytyjskim Wyścigu Tysiąca Mil.
Najwyraźniej sportowe sukcesy zadziałały na wyobraźnię klientów, bo już w pierwszym roku produkcji (1898) nabywców znalazło 107 automobili. Rok później ruszyła produkcja licencyjna w Niemczech (jako Wartburg – na zdjęciu poniżej) oraz we Włoszech. Rok wcześniej francuskie pojazdy oferowano w Wielkiej Brytanii.
W 1900 roku gamę powiększył model o mocy 5 KM (standardowo było 3 KM), a nieco później pojawiła się także wersja 8-konna. W tych automobilach silniki były już chłodzone wodą.
W roku 1902 Decauville Voiturelle przeszedł do historii. Zaprezentowano nowy model napędzany 10-konnym silnikiem o pojemności skokowej 2.090 cm³. Jednostka ta była odlewana jako całość ze skrzynią biegów i sprzęgłem. To właśnie tą konstrukcją zainspirował się Henry Royce przy projektowaniu pierwszego automobilu Rolls-Royce. Brytyjski inżynier kupił Decauville’a w 1902 lub 1903 roku. I nie był to jego pierwszy francuski automobil! Wcześniej (w 1901 roku) nabył bowiem De Dion-Boutona.
Żeby jednak nie było – Henry Royce nie był do końca zadowolony z francuskich automobili. Dlatego najpierw je ulepszył, a później skonstruował własne. I firma Rolls-Royce istnieje do dziś, a Decauville niestety nie.
W 1905 roku automobile Decauville stały się bardziej klasyczne pod względem konstrukcji. Silnik o pojemności 1.416 cm³ przeniesiono do przodu i schowano pod maską. Wyposażono go w chłodnicę. Jednostka współpracowała z czterobiegową przekładnią i za pomocą wału napędowego napędzała koła tylne. W tym samym roku pojawiły się większe jednostki napędowe o pojemnościach skokowych od 2.7 do aż 9.2 litra! Automobile też urosły – tak dużych silników nie instalowano przecież w małych voiturette.
Co więcej – na drogi zaczęły trafiać nie tylko osobowe Decauville. Firma zajęła się produkcją autobusów i samochodów ciężarowych.
W 1906 roku producent oferował pięć różnych automobili: 12/16, 16/20, 24/28, 30 KM i 45 KM, Pierwszy i czwarty generowały więcej mocy, niż wynikało to z ich oznaczeń. Już rok później zaprzestano produkcji modeli 12/16 i 16/20. Ponieważ jednak rynek mocno się rozwijał i pojawiało się na nim coraz więcej producentów, popyt na automobile Decauville sukcesywnie spadał. W roku 1911 firma macierzysta Société Decauville zdecydowała się na zamknięcie fabryki samochodów, a marka samochodowa Decauville przeszła do historii.
Firma główna jednak w dalszym ciągu produkowała lokomotywy, a nawet całe składy kolejowe. Tę działalność prowadzono jeszcze co najmniej do późnych lat 50. XX wieku, a może i dłużej. Nota bene w Holandii, a w zasadzie w Niderlandach, dzieła do dziś muzeum związane z kolejową gałęzią historii omawianej firmy. Tym jednak zajmować się nie będziemy, bo to nie nasz krąg zainteresowań.
Zobacz inne artykuły z cyklu Nieznane, niszowe, zapomniane – poznajemy francuskie samochody
Krzysztof Gregorczyk; zdjęcia: Wikipedia
Najnowsze komentarze