Ostatnio w kontekście zmian dotyczących OC posiadaczy pojazdów mechanicznych mówi się przede wszystkim o nowych, wyższych stawkach opłat karnych na 2025 r. Warto jednak pamiętać, że nieco wcześniej (w listopadzie 2024 r.) miały miejsce inne zmiany dotyczące obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych dla kierowców. Jedna z tych zmian jest trochę niedoceniana, gdyż media bardziej skupiają się np. na listopadowym podniesieniu limitów odpowiedzialności ubezpieczycieli.
Ważniejszą kwestią dla wielu posiadaczy pojazdów mechanicznych może być jednak niedawna zmiana definicji wprowadzenia pojazdu do ruchu. Eksperci największej w Polsce multiagencji ubezpieczeniowej Unilink wyjaśniają, dlaczego modyfikacja przepisów jest istotna między innymi dla posiadaczy pojazdów wolnobieżnych.
Zmiany w ustawie o OC nadeszły, choć z dużym opóźnieniem
Dla ścisłości warto przypomnieć, że analizowane zmiany prawne wynikają z ustawy z dnia 13 września 2024 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. 2024 poz. 1565). Ten akt prawny wszedł w życie 6 listopada 2024 roku, ale niektóre jego przepisy obowiązują wstecznie. „Wynika to z faktu, że Polska spóźniła się z implementacją do swojego prawa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2118 z dnia 24 listopada 2021 r.” – wyjaśnia Andrzej Prajsnar, ekspert multiagencji ubezpieczeniowej Unilink.
Test: Dacia Jogger Full Hybrid 140 – jakie ma opinie? Wady i zalety napędu hybrydowego
Wprowadzenie pojazdu do ruchu jest niezależne… od ruchu
Wspomniana wcześniej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2118 uwzględniająca orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wymusiła wprowadzenie do polskich przepisów definicji ruchu pojazdu. Od 6 listopada 2024 r. w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych znajdziemy następującą definicję:
- ruch pojazdu – każde użycie pojazdu mechanicznego, które w czasie zdarzenia jest zgodne z funkcją tego pojazdu jako środka transportu, niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu. Poza tym, ustawodawca przygotował też nową definicję wprowadzenia pojazdu do ruchu, która brzmi następująco:
- wprowadzenie pojazdu do ruchu – każde użycie pojazdu mechanicznego zgodne z funkcją tego pojazdu jako środka transportu, niezależnie od jego cech i terenu, na którym jest używany, oraz niezależnie od tego, czy jest on nieruchomy, czy też znajduje się w ruchu.
Przypomnijmy, że zgodnie ze wcześniejszą definicją, wprowadzenie pojazdu do ruchu oznaczało wprowadzenie pojazdu na drogę, rozumianą zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.
Chodziło zatem o drogę rozumianą jako wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa i jako pas terenu przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt (zobacz: M. Maliszewska [w:] Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Komentarz, red. G. Dybała, K. Szpyt, Warszawa 2022, art. 2).
Warto przeczytać!
„Teraz, zgodnie z nową definicją, pojazd nie musi już wcale znajdować się drodze” – wyjaśnia Maciej Łoboz, ekspert multiagencji ubezpieczeniowej Unilink.
Test: Peugeot 308 MHEV 1.2 136 KM GT – kompaktowy high-tech. Ile pali w mieście?
Zmiany dotyczą posiadaczy pojazdów wolnobieżnych
Definicyjne zmiany w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych są ważne zwłaszcza dla posiadaczy pojazdów wolnobieżnych. Już w poprzednim stanie prawnym pojawiały się opinie dotyczące konieczności objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem OC wózków widłowych oraz podobnych pojazdów nieporuszających się po drogach publicznych i/lub prywatnych (zobacz: D. Maśniak [w:] J. Nawracała, D. Maśniak, Komentarz do niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych [w:] Kontrakty na rynku ubezpieczeń. Komentarz do przepisów i warunków ubezpieczenia, Warszawa 2020, art. 29).
Nowe definicje ustawowe dostarczają dodatkowych argumentów popierających tezę o konieczności objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem OC wózków widłowych oraz podobnych pojazdów wolnobieżnych, wykorzystywanych poza drogami publicznymi oraz prywatnymi. Taka sytuacja oznacza dodatkowy wydatek dla przedsiębiorców, ale i większą ochronę dla pracowników w razie różnego rodzaju wypadków.
Ile kosztuje nowy Peugeot 2008 w Polsce? Cena, wersje, wyposażenie
Co jeszcze niedawno zmieniło się w przepisach dotyczących OC?
Eksperci multiagencji ubezpieczeniowej Unilink zwracają również uwagę na inne niedawne zmiany prawne, dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia OC. Chodzi o następujące modyfikacje przepisów:
- podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych w OC dla posiadaczy pojazdów mechanicznych do 29 876 400 złotych w przypadku szkód na osobie i 6 021 600 złotych w razie szkód na mieniu (zmiany wprowadzono wstecznie, dla umów zawartych od 23 grudnia 2023 r. oraz dla szkód zaistniałych od tego dnia, co jest związane z opóźnieniami w implementacji unijnych przepisów);
- podwyższenie minimalnych sum gwarancyjnych, które dotyczą OC dla rolników – również do 29 876 400 złotych w przypadku szkód na osobie i 6 021 600 złotych w razie szkód na mieniu (wyższe sumy są stosowane wstecznie – na takich zasadach, jak przy OC dla kierowców);
- zobowiązanie UFG do wypłaty świadczeń polskim poszkodowanym (w wypadku na terenie Polski) po niewypłacalności krajowego lub unijnego ubezpieczyciela (PBUK będzie odpowiedzialny za skutki niewypłacalności ubezpieczyciela w odniesieniu do zdarzeń, które miały miejsce na terenie innego kraju – również spoza UE);
- wprowadzenie przepisów, które tworzą dla UFG specjalny fundusz do spraw niewypłacalności zasilany wpłatami ubezpieczycieli (do 0,1% składki przypisanej brutto z obowiązkowego OC);
- uregulowanie kwestii wypłaty przez UFG świadczeń za historyczne szkody (od 11 grudnia 2009 r. do 10 czerwca 2012 r.), co stanowi następstwo Wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 grudnia 2021 r. (C-428/20);
- wprowadzenie zakazu dyskryminacji ubezpieczonego (posiadacza pojazdu mechanicznego) ze względu na narodowość oraz poprzednie miejsce zamieszkania w przypadku stosowania zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia do wyliczania składki OC;
- zobligowanie PBUK oraz UFG do zamieszczania na swoich stronach www informacji o sposobach dochodzenia roszczeń (w tym na drodze sądowej); wyłączenie ruchu pojazdów związanego ze sportem motorowym z przepisów dotyczących obowiązkowego OC.
Jak widać, niedawnych zmian w zakresie obowiązkowego OC jest całkiem sporo, a niektóre z nich mogą być istotne dla „typowego” Kowalskiego. „Dlatego ubezpieczyciele i Agenci ubezpieczeniowi powinni w miarę możliwości informować swoich klientów o nowych przepisach” – podsumowuje Maciej Łoboz, ekspert Unilink.
Informacja prasowa: Unilink
