Czym jest dynamiczna jazda dla kierowcy rajdowego? O tym opowie nam Mistrz Polski w RSMP z 2009 roku, Tomek Porębski – wraz z pilotem Tomkiem Spurkiem zdobyli dwa najważniejsze tytuły polskiego championatu w klasach A6 i R2B oraz zwyciężyli Citroën Racing Trophy (2009).
Zacznijmy od podstaw. Jednym z najważniejszych aspektów jazdy, zarówno dynamicznej jak i każdej innej, jest pozycja kierowcy, ułożenie rąk na kierownicy i ustawienie nóg. Prawidłowa postawa przed kierownicą pomoże nam nie tylko komfortowo przejechać setki kilometrów, ale przede wszystkim powoduje, że prowadzimy samochód pewniej, a co za tym idzie, bezpieczniej. – Zarówno podczas prowadzenia samochodu rajdowego, jak i cywilnego, pozycja za kierownicą jest bardzo istotna. Prawidłowe ustawienie kierownicy i fotela kierowcy zapewnia odpowiednie wyczucie samochodu, pewność prowadzenia oraz komfort jazdy. – Co zatem powinniśmy zrobić, czyli jak najlepiej ustawić nasz fotel tak, by kierowanie pojazdem było komfortowe dla wszystkich kierowców samochodu? – W celu dobrania odpowiedniej pozycji za kierownicą należy oprzeć się wygodnie w fotelu tak, aby nasze łopatki przylegały do oparcia fotela. Wyciągnięta przed siebie wyprostowana ręka powinna stykać się z kołem kierownicy na wysokości nadgarstka. Przyjmując taką pozycję nogi są lekko zgięte i mamy pełną kontrolę nad pedałami. Jest to najlepsza pozycja kierowcy, która zapewnia całkowitą kontrolę nad samochodem.
Dlaczego odpowiednia pozycja kierującego jest tak ważna? Co może się stać kiedy ustawimy fotel kierowcy nieadekwatnie do naszej postury? Okazuje się, że może to spowodować znaczne utrudnienia w jeździe – nasza jazda jest mniej płynna i dynamiczna, a bardziej szarpana i niespokojna. To z kolei przekłada się na poziom naszej koncentracji na drodze. – Zbyt daleka pozycja od kierownicy uniemożliwia optymalne prowadzenie samochodu. Także za niskie ustawienie fotela powoduję jazdę na tak zwaną żabę i w tej pozycji pewne ruchy są utrudnione.
Kiedy już przybierzemy prawidłową i co najważniejsze wygodną pozycję za kierownicą czas na jazdę. Ważnym elementem jazdy jest oczywiście umiejętny start. Ten szybki i dynamiczny nie musi być poprzedzony piskiem opon, czy kolokwialnie mówiąc energicznym wciśnięciem pedału gazu do dechy. Ważna jest płynność jazdy. – Szybkie ruszanie samochodem na przykład spod świateł powinno być tak dynamiczne jak i płynne. Zbyt powolny start powoduje wydłużenie czasu przejazdów przez miasto, a co za tym idzie tworzą się potężne korki. Dlatego starajmy się poruszać w takich sytuacjach spokojnie ale sprawnie. Nie chodzi przecież o ruszanie z piskiem opon ale o zdecydowane i pewne ruszenie samochodu. To właśnie jest szybki start.
Wiemy już jak łatwo przyjąć prawidłową pozycję za kierownicą i jak wystartować z dynamiką kierowcy rajdowego. Wdrażamy więc w naszą jazdę szybki start, a przed nami… korek. – Stojąc w korku dynamiczne starty na wiele nam się niestety nie przydadzą. Należy jednak pamiętać, że musimy startować płynnie i spokojnie. Nie musimy gnać do przodu jak tylko przed nami pojawi się kilka metrów miejsca. Znajdując się w takiej sytuacji należy uzbroić się w cierpliwość i wykazać kulturą jazdy. Trochę współpracy z innymi użytkownikami drogi w celu rozładowania korku nie zaszkodzi.
Polskie realia drogowe sprawiają, że korki stały się nieuniknionym elementem jazdy miejskiej, a nierzadko również i poza miastem. Ważne jest aby wiedzieć, jak optymalnie zachować się w takiej sytuacji. Nasza jazda nie stanie się bardziej dynamiczna i płynna jeżeli nie poznamy podstawowych zasad jazdy w korku. – Tutaj przede wszystkim istotne jest wykazanie się wspomnianą kulturą jazdy i współpracy z innymi kierowcami. Na wszelkiego rodzaju zwężeniach nie blokujmy pasa zamkniętego tylko skupmy się na tym, aby jak najlepiej usprawnić ruch w korku. Najlepiej przeprowadzać manewr na „zakładkę” – w miejscu, gdzie dwa pasy przechodzą w jeden samochody powinny wjeżdżać naprzemiennie, raz samochód z lewego, raz z prawego pasa. Jest to najbardziej skuteczna metoda jazdy na zwężeniach.
Podczas jazdy w korku nie wydłużajmy już i tak mocno straconego czasu. Gdy światła zmieniają się na zielone bądź już gotowy do jazdy. Nawet jeśli się nie spieszysz, inny uczestnik ruchu może sobie właśnie wyrywać włosy z głowy ze złości. – Nie zapominajmy zatem, że nie jesteśmy sami na drodze, ponieważ nawet w tak pozornie spokojnej sytuacji jaką jest korek, możemy spotkać się z niespodziewanymi, przykrymi niespodziankami. – Pamiętajmy, żeby nie tracić uwagi mimo bardzo statycznej jazdy jaka czeka nas w korku. Bardzo często zgapienie się jest skutkiem stłuczki, zapominając o niewielkich odległościach dzielących od siebie samochody łatwo wjechać komuś w „tyłek”.
Pozycja kierowcy, szybki start, pora na kolejny istotny aspekt dynamicznej jazdy, czyli zmiana biegów. Kiedy zwiększyć bieg, kiedy zredukować, jak długo czekać na zmianę – tego typu pytania często bombardują początkującego kierowcę w trakcie jazdy. Ale pamiętajmy, zmiana biegów nie musi być dla nas czarną magią. Wystarczy poznać kilka prostych sztuczek, żeby nasza jazda nabrała zupełnie innego tempa, oczywiście bardziej dynamicznego. – Zwiększanie biegu podczas jazdy samochodem należy wykonywać w zakresie obrotów optymalnych dla danego silnika samochodu. Znaczy to, że nie wolno przeciągać zbytnio silnika ale jednocześnie nie zmieniać biegu za wcześnie, bo wtedy samochód będzie „wegetował” a nie przyspieszał. Optymalna praca silnika benzynowego to zakres od trzech do czterech tyś. obrotów. W silnikach diesla granica ta jest niższa i oscyluje w pobliżu dwóch-trzech tysięcy obrotów. – Umiejętna zmiana biegów potrafi drastycznie wpłynąć na płynność naszej jazdy. Dzięki temu nie tylko możemy dynamiczniej i co ważniejsze bezpieczniej wyprzedzać inne pojazdy, ale również gwałtownie wyhamowywać samochód z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa. – I tak jeśli nagle chcemy przyspieszyć w celu wyprzedzenia innego samochodu redukujemy bieg, silnik wchodzi na wyższe obroty i dodając gazu samochód zdecydowanie zaczyna dynamiczniej przyspieszać. W sytuacji gdy chcemy nieznacznie wytracić prędkość należy to zrobić tylko hamulcem, przy czym im wyższa prędkość tym początkowy nacisk na hamulec powinien być mniejszy i płynnie zwiększany w trakcie hamowania.
W przypadku gdy bardzo szybko chcemy wyhamować samochód, należy naciskając na pedał hamulca (również korzystając z zasady płynnego zwiększania nacisku) równocześnie zbijać biegi w liczbie uzależnionej od tego, do jakiej prędkości chcemy wyhamować samochód.
Zatrzymajmy się na chwilę przy kwestii hamowania. Jak już wcześniej zostało wspomniane prawidłowe hamowanie potrafi wiele zdziałać dla dynamiki naszej jazdy, ale analogicznie chaotyczne posługiwanie się pedałem hamulca przez kierowcę może spowodować duże niebezpieczeństwo na drodze. – Z hamulcem w samochodzie należy obchodzić się bardzo delikatnie. W żadnym wypadku nie należy kopać w hamulec nawet w nagłym przypadkach, gdy sytuacja zmusza nas do gwałtownego hamowania. W przypadku nagłej sytuacji na drodze gdy musimy gwałtownie zahamować, należy szybko nacisnąć na pedał hamulca, ale nie z pełną siłą.
Optymalna technika hamowania to naciskanie na hamulec z narastającą siłą. Szybkie i miękkie naciśnięcia na hamulec przy zwiększaniu siły nacisku na pedał podczas hamowania da nam zawsze najlepsze efekty. Powoduje to również większą dynamikę jazdy gdyż nie szarpiemy samochodem, szybko przyspieszając i ponownie gwałtownie hamując.
Oczywiście w samochodach wyposażonych w ABS korekty w zbyt mocnym hamowaniu i blokowaniu kół wprowadza za nas komputer. Jednak pomimo posiadania systemu ABS w samochodzie warto nauczyć się optymalnie hamować. Będzie to przydatne zwłaszcza w okresie zimowym.
Przyspieszenie, kierunkowskaz… zawahanie. Wyprzedzać, czy nie? Zdążę, czy nie zdążę? Tak, czas na kwestię wyprzedzania. – Jest to element jazdy, który wykonany prawidłowo z zachowaniem zasad ruchu drogowego i zdrowego rozsądku nie jest niebezpieczny. Wyprzedzając drugi pojazd należy wykonać bardzo dynamicznie i w miarę najkrótszym czasie. Gdy rozpoczynamy manewr niezwykle istotne jest aby silnik naszego samochodu miał obroty gwarantujące pewne i mocne przyspieszenie. Wyprzedzać należy również płynnie i co najważniejsze bez nerwowych ruchów, które przy mokrej nawierzchni lub pełnej w koleiny może przysporzyć sporo problemów. – Pamiętajmy o redukcji biegu bezpośrednio przed wyprzedzaniem, które zapewni pojazdowi znaczne przyspieszenie. Dzięki temu nie tylko szybciej i energiczniej rozpoczniemy manewr ale również pewnie i równie szybko go zakończymy.
Tym akcentem dotarliśmy do ostatniej ważnej kwestii – dynamiki jazdy w mieście. Szybki start, umiejętna zmiana biegów, wszystko to staje się niezwykle ważne, gdy chcemy spokojnie, ale równie dynamicznie przebrnąć po pracy z jednego końca miasta na drugi. – Zarówno jazda w mieście jak i poza nim powinna być przede wszystkim bezpieczna dla nas, jak i innych użytkowników dróg. W pamięci należy zawsze mieć świadomość, iż nad samochodem panuje tylko i wyłącznie kierowca. Gdy siadamy za kierownicą powinniśmy włączyć rozwagę i trzeźwe myślenie.
Dynamiczna powinna być tak jazda poza miastem, jak i w mieście. Oczywiście nie należy szarżować, bo to może skończyć się bardzo przykrą przygodą. Pamiętajmy, że za to co dzieje się na drodze (korki, kolizje, wypadki) odpowiedzialni głównie jesteśmy my, kierowcy. Usprawniając naszą dynamikę jazdy szczególnie w mieście możemy w znaczący sposób usprawnić przepustowość dróg. Dlatego nie śpijmy na światłach, nie blokujmy drugiego kierowcy tylko dlatego, aby nie wjechał przed nas. W Polsce bardzo konieczne jest podniesienie kultury jazdy, nakierowanie kierowców na współpracę na drodze, a nie wzajemną złość. Zbyt szybka jazda sprawia wiadome zagrożenie, ale równocześnie przesadnie wolna jazda wpływa na to, że inni podejmują się ryzykownych manewrów w celu wyprzedzenia „wlokącego się”. Jeśli warunki na drodze są złe i boisz się jechać za kierownicą, być może lepiej tego dnia skorzystać z komunikacji miejskiej, a w wolnej chwili z usług szkoły jazdy.
Wszystkie wymienione wskazówki sprowadzają się do najważniejszego stwierdzenia – dynamizm to nie palenie gumy. Dynamiczna jazda to przede wszystkim płynność i pewność na drodze. Kultura jazdy, zachowanie pełnej uwagi za kierownicą i kilka rajdowych sztuczek, to recepta na nasze samochodowe bolączki. Z takiego dynamizmu jazdy skorzystają zarówno młodzi kierowcy, jak i doświadczeni wiekiem. A zatem kierownice w dłonie!
Opracowanie:
Katarzyna Fajerska
Załogę Tomek Porębski / Tomek Spurek wspierają firmy Wizjanet, Irimo, A/B/C, Elbron oraz Top Racing. Medialną oprawę emocjonujących startów zapewniają patroni: kanał sportowy SPORTKLUB, radio stacja Antyradio, ogólnopolska akcja promocyjna województwa Śląskiego „Śląskie. Pozytywna energia” oraz portal informacyjny bielsko.biala.pl.
Gorąco zachęcamy do śledzenia nowego bloga załogi (www.tomekporebski.tumblr.com).
Najnowsze komentarze