Z okazji setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej oraz budowy przez André Citroëna zakładów Quai de Javel w merostwie 15. dzielnicy Paryża otwarta będzie wystawa poświęcona fabrykom, które zajmowały się produkcją zbrojeniową „Wojenne zakłady produkcyjne – żyć i tworzyć za linią frontu”. Wystawa powstała z inicjatywy centrum archiwów historycznych PSA Peugeot Citroën. Wyeksponowane zostaną historyczne dokumenty i fotografie pochodzące z zasobów dziedzictwa Grupy PSA i jej Partnerów.
W całej historii spółek zależnych od PSA (Peugeot, Panhard & Levassor, Mors, Delaugère & Clayette, Citroën) nie brakuje wojennych doświadczeń. Wystawa upamiętnia z jednej strony transformację przemysłu i całej francuskiej gospodarki, z drugiej zaś życie w okresie pierwszej wojny światowej. Ekspozycję zogniskowano wokół trzech głównych tematów – potrzeby krajowe w czasie wojny, organizacja gospodarki okresu wojny oraz działania ludzi na froncie i na tyłach.
Podczas wystawy (która będzie czynna od 24. kwietnia do 7. maja br.), i tylko tam, prezentowany będzie także film przygotowany w atelier IDHES-Evry de l’Université d’Evry-Val-d’Essonne poświęcony działalności Citroëna w latach 1914-1918.
No właśnie. Tak naprawdę przed rokiem obchodziliśmy 95. rocznicę produkcji samochodów Citroën – trudno było tego nie zauważyć. Tyle że zgodnie z matematyką oznacza to ni mniej, ni więcej, tylko 1919 rok, jako początek działalności, a tu mowa o wybuchu pierwszej wojny światowej. Owszem – wszystko się zgadza. Zanim André Citroën rozpoczął produkcję samochodów, działał w przemyśle metalowym. Nic więc dziwnego, że jego firma musiała wypełniać obowiązki nałożone na nią przez władze francuskie. Wielu ludzi poszło na front, a przy maszynach często pracowały kobiety, co widać choćby na załączonym zdjęciu. André Citroën zbudował akurat zakłady Quai de Javel – szybko rozpoczęły one produkcję na potrzeby armii. Tym bardziej, że ich właściciel był już dobrze znany z produkcji we wcześniejszych zakładach Engrenages Citroën (na wybrzeżu de Grenelle) czy Automobiles Mors (przy rue du Théâtre). W lutym 1915 roku po otrzymaniu zlecenia na produkcję łusek do pocisków kalibru 75 mm André Citroën rozpoczął zresztą budowę kolejnych zakładów przeznaczonych do produkcji tego typu amunicji. W tymże samym roku 1915 dawne budynki oraz nowe warsztaty skonwertowano do jednego zakładu w Javel. Produkcję zorganizowano na wzór amerykańskich metod przemysłowych opisanych przez Fredericka Winslowa Taylora.
Po kolejnych rozbudowach przeprowadzanych w latach 1916 i 1917 pod koniec wojny fabryka zajmowała pod koniec wojny obszar przeszło dwunastu hektarów! W efekcie stały się największym kompleksem przemysłowym, jaki kiedykolwiek zbudowano w Paryżu. Wraz z końcem wojny trzeba było jednak znaleźć dla niego nowe zadania.
I tak rozpoczęto produkcję samochodów Citroëna – pierwszej marki w Europie stosującej cykl produkcji wielkoseryjnej.
KG; zdjęcie: Citroën
Najnowsze komentarze