Mało kto dziś pamięta, że pod koniec lat 30. XX wieku w Polsce powstawał nowoczesny przemysł samochodowy. Tworzono zakłady montażowe, wytwórnie a producenci aut inwestowali w naszym kraju na potęgę. Brał w tym również udział polski kapitał Jeden z takich projektów był planowany w Nałęczowie. Firma Fablok SA podpisała umowę z francuskim koncernem Renault na zbudowanie montowni aut osobowych, ciężarówek oraz autobusów. Gdyby nie wojna, zapewne funkcjonowałaby do dziś.
Zakłady miały powstać w Chrzanowie, ale ostatecznie zlokalizowano je w Centralnym Okręgu Przemysłowym, w Nałęczowie. Ówczesna prasa pisała tak: „Lublin, zainstalowawszy się, że się tak wyrazimy, w Centralnym Okregu Przemysłowym, coraz bardziej przyciąga uwagę przemysłu, który widzi w nim dobry teren do budowy swych placówek. Już niezadługo, bo w miesiącu wrześniu nastąpi częściowe uruchomienie fabryki samochodów i jej oficjalne otwarcie. W związku z nią zarówno w Lublinie, jak i w jego okolicy powstanie szereg mniejszych warsztatów przemysłowych, które będą pracować dla dużych placówek.
Obecnie postanowiona została budowa drugiej fabryki samochodów, która zbudowana będzie w najbliższej okolicy Lublina, bo w pobliżu Nałęczowa. Teren na którym ona stanie jest już wykupiony. Prace wstępne zostaną rozpoczęte w najbliższym czasie. Budować omawianą fabrykę będzie Fabryka Lokomotyw w Chrzanowie (Fablok). Budowane w niej będą samochody według licencji francuskiego Renault. Znaczenie tej fabryki dla Lublina będzie duże. Spowoduje ona powstanie szeregu dalszych plecówek przemysłowych, związanych związanych z jej pracami” – donosił Express Lubelski i Wołyński w 1938 roku.
W sierpniu 1939 roku fabryka była już gotowa do działania a pierwsze próbne egzemplarze schodziły z taśmy. W swoich ogłoszeniach, zamieszczanych w prasie motoryzacyjnej, WytwórniaSamochodów i Wyrobów Metalowych Fablok SA informowała z dumą, że „zawiadamia o rozpoczęciu montażu samochodów francuskich największej w Europie fabryki Renault i sprzedaży montowanych w kraju samochodów Renault: osobowych Juavaquatre, Primaquatre, Vivaquatre, Vivastella, Suprastella, półciężarowych o nośności użytkowej 500 kg, 1000 kg i 1500 kg, ciężarowych o nośności od 6 do 10 ton z silnikiem diesla na ropę, autobusów i podwozi autobusowych o dużej nośności”.
Niestety wybuch wojny pokrzyżował te plany. Fabryka Fablok po wojnie działała, ale już nie zajmowała się produkcją samochodów Renault.
Zakłady Fablok SA powstały w Chrzanowie w 1919 roku i zajmowały się produkcją lokomotyw – stąd zresztą ich nazwa, pochodząca od Fabryka Lokomotyw. Początkowo dostarczała parowozy na rynek polski, później zyskała uznanie również poza granicami naszego kraju.
źródło: Auto, r. 1939
Galeria
